Εκδήλωση για την καταγωγή του ονόματος της Πτολεμαΐδας
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση αφιερωμένη στην καταγωγή του
ονόματος της Πτολεμαΐδας
θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο στις 6.30 το απόγευμα
στο Πνευματικό Κέντρο Πτολεμαΐδας
με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών,
οι
οποίοι θα αναπτύξουν θέματα σχετικά με την ιστορική σχέση που συνδέει
την
Πτολεμαΐδα και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου,
αλλά και τις διμερείς σχέσεις
μεταξύ των δύο χωρών.
Στην ημερίδα συμμετέχουν:
• Dr Hisham Darwish, Μορφωτικός Ακόλουθος της Πρεσβείας της
Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στην Ελλάδα- Χαιρετισμός του Dr Darwish –
κατά τη διάρκεια του οποίου θα επισημανθούν οι στενές σχέσεις που διέπουν τις
δύο φίλες χώρες εδώ και αιώνες
• Ηassan Βadawy, Αραβολόγος, Βυζαντινολόγος Επίκουρος
Καθηγητής ΑΠΘ: «Πτολεμαίος ο Λάγου: Από την Εορδαία της Μακεδονίας στην
Οικουμενική Αλεξάνδρεια»
• Ahmed Mansour, Head of Ancient Egyptian Language Unit
Calligraphy Center Bibliotheca Alexandrina: «Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας χθες
και σήμερα»
• Ανδρέας Ζαΐμης, Πρόεδρος του Συλλόγου «Φίλοι της
Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας»: «Οι δραστηριότητες του Συλλόγου Φίλοι της
βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας»
• Χρήστος Μασσαλάς, Πρώην Πρύτανης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων:
«Ιχνηλατώντας την πολιτική και τη δημοκρατία».
Πτολεμαΐδα, 9 Νοεμβρίου, 2012
............................................................................................................
............................................................................................................
ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ Ο ΛΑΓΟΥ
|
Ο Ιδρυτής της Πτολεμαϊκής Δυναστείας
Ο Πτολεμαίος ο Α΄ και ιδρυτής της ομωνύμου δυναστείας γεννήθηκε το 367 π.Χ. ή κατ΄άλλους περί το 360. Η καταγωγή του ήταν από την Αρχαία Εορδαία, όπως και ο ίδιος ο Αρριανός μαρτυρεί: «Εορδαίοι δε Πτολεμαίος ο Λάγου και Αριστόνους ο του Πεισαίου(Ινδική, XVIII, 5)». Αν και είναι γνωστός ως ο υιός του Λάγου, η ιστορική έρευνα είναι βέβαιη μόνο για την μητέρα του Αρσινόη, δεδομένου ότι ο Πτολεμαίος συχνά θεωρείται καρπός της Αρσινόης με τον εραστή της βασιλέα Φίλιππο τον Β΄. Εάν ισχύει αυτή η άποψη, ο Πτολεμαίος υπήρξε ετεροθαλής αδελφός του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στις πηγές απαντά επίσης και αδερφός του ονόματι Μενέλαος(βλ. F. Geyer, RE XV, 1931, 830–831, αρ. 6).
Με τον Αλέξανδρο, διατηρούσε αδερφική φιλία από τα παιδικά του χρόνια. Υπήρξε άτομο του στενού περιβάλλοντός του, κάτι που καταδεικνύεται και από το γεγονός πως το 337/6, διώχθηκε προσωρινά από την Μακεδονική Αυλή, με εντολή του Φιλίππου, για υπόθεση που αφορούσε συνοικέσιο που θα ένωνε τον Μακεδονικό Οίκο με αυτόν της Καρίας και συγκεκριμένα την κόρη του βασιλέα Πιξωδάρου
Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, τόσο στην Περσία όσο και στην Ινδική. Αντιπροσωπευτικά αναφέρουμε:
1) Την συμβολή του ως επικεφαλής του Γ΄ Μακεδονικού Σώματος στην νικηφόρα επίθεση κατά των Περσίδων Πυλών τον Δεκέμβριο του 331,
2) Την επιλογή του το Φθινόπωρο του 330 ως ένας εκ των Επτά Σωματοφυλάκων του Αλεξάνδρου στη θέση του Δημητρίου.
3) το ότι έσωσε τον Αλέξανδρο κατά την Άλωση της πόλεως των Οξυδράκων στην Ινδική χώρα. Εξ αυτού έλαβε και το προσωνύμιο «Σωτήρ» και
5) τον σοβαρό τραυματισμό του κατά την κατάληψη της χώρας των Ωρειτών(Στράβων, Κικέρων) ή κατ΄ άλλους(Διόδωρος & Κούρτιος) σε μάχη στην περιοχή του Δέλτα του Ινδού τον Αύγουστο του 325.
Μαρτυρούνται 4 γάμοι του. Περί τον Φεβρουάριο του 324, ο ίδιος ο Αλέξανδρος, του πρότεινε να νυμφευθεί την Αρτακάμα, θυγατέρα του Σατράπη της Ελλησπόντιας Φρυγίας Αρτάβαζου. Ο Γάμος τελέσθηκε μαζί με άλλους περιώνυμους μικτούς γάμους στα Σούσα, αν και υπάρχουν και αντίθετες γνώμες για το εάν πραγματοποιήθηκε ποτέ αυτό το συνοικέσιο.
Βέβαιος, είναι ο Γάμος του με την περιώνυμη Αθηναία Θαΐδα. Εντούτοις χώρισαν αργότερα, με την Θαΐδα να διατηρεί και μετά το χωρισμό τον τίτλο της Βασιλίσσης της Αιγύπτου με έδρα την Μέμφιδα. Από τον Γάμο αυτό απέκτησαν τουλάχιστον ένα υιό, τον Λάγο. Ο Λάγος μάλιστα αναδείχθηκε νικητής στο αγώνισμα της ιππικής ξυνωρίδος στα Λύκαια της Αρκαδίας το 308/7 π.Χ.
Ο τρίτος κατά σειρά Γάμος του ήταν αυτός με την πριγκίπισσα της Μακεδονίας Ευρυδίκη κόρης του Αντιπάτρου. Τελέσθηκε το φθινόπωρο του 321. Από τον Γάμο αυτό απέκτησε υιό, τον Πτολεμαίο τον «Κεραυνό».
Παρόλα αυτά, σημαντικότερη επιρροή πάνω του άσκησε η τέταρτη γυναίκα του Βερενίκη, κυρία επί των τιμών της Ευρυδίκης. Με την Βερενίκη ο Πτολεμαίος ήρθε σε συζυγία το αργότερο από το 309, οπότε και γεννήθηκε στην Κω ο γιος τους Πτολεμαίος ο «Φιλάδελφος». Από αυτόν το Γάμο απέκτησαν επίσης την Αρσινόη και τη Φιλωτέρα.
Παιδί του Πτολεμαίου υπήρξε επίσης ο Μελέαγρος, ο οποίος για βραχύ χρονικό διάστημα ηγήθηκε του Βασιλείου της Μακεδονίας η Λυσάνδρα, ο Αργαίος και η Πτολεμαΐδα(το όνομα της οποίας δόθηκε σε μια σειρά από πόλεις που ίδρυσε η Πτολεμαϊκή Δυναστεία), την οποία ο Πτολεμαίος έδωσε(298 π.Χ.), ούσα ανήλικη, ως σύζυγο στον Δημήτριο τον Πολιορκητή.
Ο Πτολεμαίος το φθινόπωρο του 323 ανέλαβε στη Βαβυλώνα το αξίωμα του Σατράπη της Αιγύπτου, διαδεχόμενος τον Κλεομένη. Το θέρος του 322 προσάρτησε σε αυτήν και την Κυρηναϊκή, ενώ επίσης κατά το τέλος του 320 προσαρτά την Συρία και την Φοινίκη και το 313 την Κύπρο.
Με δική του πρωτοβουλία, κατά το τέλος του 322 κατορθώνει και πετυχαίνει την μετακομιδή του λειψάνου του Αλεξάνδρου αρχικά στην Μέμφιδα. Η κίνησή του αυτή απετέλεσε την αφετηρία μιας σειράς πολέμων μεταξύ των επιγόνων του Αλεξάνδρου.
Περί το 306/5, θα τον ανακηρύξουν οι στρατιώτες του «βασιλέα» και από τότε θα τον συνοδεύει αυτός ο τίτλος.
Το 304 οι Ρόδιοι θα τον ανακηρύξουν Θεό και θα του προσδώσουν το όνομα «Σωτήρ», επίθετο του Διός.
Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Πτολεμαίου στον πολιτισμό και την παιδεία με σημαντικότερο έργο του την ίδρυση της περίφημης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, που περιείχε 700.000 τόμους. Η Βιβλιοθήκη αυτή υπέστη σημαντικές καταστροφές από τους Ρωμαίους, πρώτα από τον Ιούλιο Καίσαρα και έπειτα από τον Διοκλητιανό, με το ολοκληρωτικά χτύπημα να δίνεται επί Χαλίφη Ομάρ του Β΄.
Ο Πτολεμαίος διακρίθηκε για την ανδρεία του, την συνετή πολιτική του και τον σεβασμό προς τους αλλοεθνείς υπηκόους του όπως π.χ. τους Εβραίους.
Τον Μάρτιο ή κατ΄ άλλους στις 2 Νοεμβρίου του 285 παραδίδει την βασιλεία του στον υιό του Πτολεμαίο Β΄ τον Φιλάδελφο.
Πέθανε το 283/282.
Ιστορικά Πτολεμαΐδας
Α) «Πτολεμαΐς» & Πτολεμαίος:
Το τωρινό της όνομα είναι σχετικά νεώτερο, αφού το έλαβε κατόπιν σχετικού διαγωνισμού. Σε αυτόν υποβλήθηκαν 120 προτάσεις από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Τελικά προκρίθηκε η πρόταση του παλαιού διευθυντού της εφημερίδος «Νέοι Καιροί» Παντελεήμονος Μελανοφρύδη και πρώτου κατά τον Οκτώβριο του 1943 δημάρχου της. Η επίσημη κατοχύρωση της ονομασίας, έγινε δυνάμει του Βασιλικού Διατάγματος 20.1.1927, Φ.Ε.Κ. Α. 18/1927. Ανάλογη απόφαση εξεδόθη και δια του επίσης Βασιλικού Διατάγματος 12.12.1927, Φ.Ε.Κ. Α΄ 256/1928, αναφορικά με την μετονομασία της Επαρχίας από «Καϊλαρίων» σε «Εορδαίας».
Το «Πτολεμαΐς» δεν μαρτυρείται σε κάποια ανάλογη Αρχαία πόλη της ευρύτερης περιοχής. Αντίθετα απαντάται κατά την Αρχαιότητα, σε πόλεις ιδρυθείσες υπό των μελών της δυναστείας των Πτολεμαίων Λαγιδών σε Αίγυπτο και Παλαιστίνη. Σχετίζεται με τον ίδιο τον Πτολεμαίο τον Α΄ και ενδέχεται να έχει να κάνει με αφιέρωση προς θυγατέρα του που έφερε ακριβώς αυτό το όνομα, δηλαδή «Πτολεμαΐς» και είχε νυμφευθεί τον Δημήτριο τον Πολιορκητή.
Ο ως άνω Πτολεμαίος κατάγονταν, από την Αρχαία Εορδαία, υπήρξε τέκνο της Αρχαίας Άνω Μακεδονίας, μεγάλο τμήμα της οποίας καταλαμβάνει σήμερα η Δυτική Μακεδονία, ενώ βορειότερα έφθανε, περίπου, έως την Αχρίδα και την Πρίλεπο. Τέκνο του ηγεμόνα Λάγου και της Αρσινόης, αναδείχθηκε σε έναν από τους προσωπικούς στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Με το θάνατο του τελευταίου, έλαβε μεγάλη πολιτική εξουσία ως ένας από τους τέσσερις διαδόχους του. «Ίδρυσε» την Δυναστεία των Λαγιδών της Αιγύπτου η οποία σταδιακά επεκτάθηκε στην Κυρηναϊκή(περιοχή στα όρια της Λιβύης) και την Συρία. Πέθανε το 282 σε ηλικία 80 ετών(βλ. και την βιογραφία του σε άλλο μέρος της αυτής ιστοσελίδας) δύο χρόνια μετά την παράδοση της εξουσίας του στον υιό του Πτολεμαίο τον Β΄.
Β) «Καϊλάρια»:
|
